تابلو دیواری
تابلوهای دیواری، محفظههایی ایمن برای نگهداری، حفاظت و کنترل تجهیزات برق و اتصالات الکتریکی هستند که با هدف توزیع انرژی، کنترل مدارها و جلوگیری از تماس مستقیم افراد با قسمتهای برقدار طراحی میشوند. این تابلوها به دلیل ابعاد مناسب، نصب آسان و فضای اشغال کم، انتخابی ایدهآل برای محیطهایی هستند که مدیریت برق باید در ارتفاع و خارج از دسترس قرار گیرد.
تابلو دیواری در پروژههای مسکونی، تجاری، صنعتی، کارگاهی و حتی فضاهای عمومی کاربرد دارد. این تابلوها معمولاً مجهز به تجهیزات حفاظتی مانند کلید مینیاتوری (MCB)، فیوز، کلید محافظ جان (RCD)، شینه ارت، رلههای حفاظتی و سیمکشی منظم هستند.
برای ایمنی، کیفیت و عملکرد صحیح تابلو برق، رعایت استانداردها ضروری است. مهمترین استانداردهای مرتبط:
IEC 61439 – استاندارد جهانی تابلو برق
IEC 60529 – میزان حفاظت IP
استاندارد ملی ایران 4392
استاندارد سیمکشی و ایمنی برق ساختمان
رعایت این استانداردها باعث جلوگیری از خطراتی مانند آتشسوزی، برقگرفتگی، اتصال کوتاه و آسیب به تجهیزات میشود.
انواع تابلوهای دیواری از نظر ساختار و طراحی
تابلو دیواری روکار
✅نصب مستقیم روی سطح دیوار.
✅مناسب مکانهایی که نیاز به دسترسی سریع به تجهیزات است.
✅کاربرد در ساختمانها، کارگاهها، اتاق برق، پارکینگها و سولهها.
تابلو دیواری توکار
✅نصب داخل دیوار و فضای کمتری اشغال میکند.
✅ظاهر زیباتر و نمای تمیزتر نسبت به روکار.
✅کاربرد در فضاهای داخلی ساختمان، مجتمعهای مسکونی و محیطهای اداری.
تابلو دیواری تمام فلزی
✅تولید شده از ورق فولادی با رنگ الکترواستاتیک.
✅مقاومت مکانیکی و حرارتی بالا.
✅مناسب سیستمهای برق با حساسیت ایمنی بالا.
تابلو دیواری پلاستیکی
✅سبک وزن، عایق برق و مقاوم در برابر رطوبت.
✅مناسب محیطهایی با ریسک خوردگی.
✅مصرف بیشتر در پروژههای سبک، فضاهای مرطوب، تاسیسات و مخابرات.
تابلو دیواری IP دار
✅دارای استاندارد IP54، IP55، IP65 یا IP67.
✅مناسب فضاهای بیرونی و محیطهای صنعتی.
✅مقاوم در برابر باران، رطوبت، گرد و غبار و آلودگی محیطی.
طراحی یک تابلو استاندارد نیازمند استفاده از قطعات باکیفیت و چیدمان مهندسی است. مهمترین تجهیزات عبارتاند از:
کنتاکتور و بیمتال
رلههای کنترل و حفاظتی (مانند رله کنترل فاز)
فیوز و کلیدهای حفاظتی (MCCB، MCB، RCD و …)
ترمینال و شینه ارت، نول و فاز
اینورتر یا سافت استارتر
PLC، CPU، کارتهای ورودی و خروجی
پاورساپلای و منبع تغذیه
HMI و سیستم مانیتورینگ
کابل، سیم، کانکتور و تجهیزات وایرینگ
استفاده از قطعات استاندارد، عمر مفید تابلو و کیفیت عملکرد را به شکل قابل توجهی افزایش میدهد.
❓ سوالات متداول درباره تابلوهای دیواری
تابلو دیواری محفظهای ایمن برای قرارگیری و حفاظت از تجهیزات برق، فیوزها، کلیدها و اتصالات الکتریکی است که روی دیوار نصب میشود. هدف آن توزیع برق، کنترل مدارها و جلوگیری از تماس مستقیم با بخشهای برقدار است و در ساختمان، تاسیسات، کارگاهها و پروژههای صنعتی کاربرد دارد.
تابلو روکار روی سطح دیوار نصب میشود و دسترسی به تجهیزات را آسانتر میکند، در حالی که تابلو توکار داخل دیوار قرار گرفته و فضای کمتری اشغال میکند و از نظر ظاهری مرتبتر است. برای فضاهای داخلی ساختمان معمولاً مدل توکار و برای محیطهای صنعتی یا کارگاهی مدل روکار پیشنهاد میشود.
درجه حفاظت IP نشاندهنده مقاومت تابلو در برابر نفوذ گردوغبار، رطوبت و آب است. بهعنوان مثال، تابلوهای دیواری IP65 و IP55 برای محیطهای باز، مرطوب یا صنعتی مناسب بوده و نمونههای IP54 بیشتر برای محیطهای سرپوشیده استفاده میشوند.
تابلو دیواری معمولاً از فلز (فولادی با رنگ الکترواستاتیک)، گالوانیزه یا پلاستیک مقاوم ABS ساخته میشود. تابلو فلزی دارای استحکام بالا و مناسب محیطهای صنعتی است، در حالی که مدل ABS سبکتر، عایق و مناسب محیطهای مرطوب یا خورنده میباشد.
در زمان انتخاب تابلو دیواری باید به ابعاد و ظرفیت، جنس بدنه، نوع نصب (توکار یا روکار)، سطح IP، محل استفاده، وجود قفل و ایمنی، تهویه و امکان توسعه آینده توجه کرد تا تابلو متناسب با شرایط محیط و کاربرد انتخاب شود.
این تابلوها برای فضاهایی با محدودیت فضا یا نیاز به نصب دیواری طراحی شدهاند و در ساختمانهای مسکونی، اداری، تجاری، موتورخانهها، اتاقهای برق، کارگاهها، خطوط تولید، سیستمهای روشنایی، شبکههای CCTV و مخابرات مورد استفاده قرار میگیرند.
بله، به شرطی که تابلو دارای سطح حفاظت متناسب با شرایط محیطی باشد. برای محیطهای بیرونی و در معرض باران، گرد و غبار یا رطوبت، معمولاً تابلوهای دارای IP55، IP65 یا IP67 توصیه میشوند تا ایمنی و طول عمر تجهیزات داخلی تضمین شود.
نصب تابلو برق دیواری باید توسط تکنسین یا نیروی متخصص برق انجام شود تا استانداردهای ایمنی، سیمکشی صحیح، اتصال ارت، جانمایی تجهیزات و تست عملکرد رعایت شود. نصب غیرتخصصی میتواند خطراتی مانند برقگرفتگی، اتصال کوتاه و آسیب به تجهیزات ایجاد کند.